'Sát thủ thầm lặng' fentanyl - Kỳ 2: Thần chết fentanyl hoành hành ở Mỹ
13:30 07/07/2025
Fentanyl bất hợp pháp bắt đầu gây đại dịch ngầm ở Mỹ từ năm 2013 và trở thành loại ma túy mới phê hơn vì mạnh hơn heroin tới 50 lần.
Phần lớn fentanyl bất hợp pháp được phân phối ở Mỹ dưới dạng viên M30 màu xanh - Ảnh: DEA
Fentanyl là mối đe dọa ma túy chết người nhất mà quốc gia chúng ta từng biết.
ANNE MILGRAM (giám đốc DEA)
Năm 2022, bà Anne Milgram - giám đốc Cơ quan Phòng chống ma túy Mỹ (DEA) - từng chua chát nhận định: "Fentanyl là mối đe dọa ma túy chết người nhất mà quốc gia chúng ta từng biết".
Bốn đợt khủng hoảng thuốc giảm đau nhóm opioid
Cậu thiếu niên Alexander Neville (14 tuổi) từng chơi cần sa và đang được cơ sở điều trị hướng dẫn cai nghiện. Một ngày mùa hè trước khi vào trường trung học tại Aliso Viejo thuộc quận Cam, bang California (Mỹ), cậu thú thật với cha mẹ đã uống thuốc OxyContin (thuốc giảm đau có chất gây nghiện) đặt mua trên mạng: "Con cứ nghĩ thuốc này giúp con hưng phấn. Con chỉ muốn trải nghiệm dùng nó thế nào. Con không biết sao thuốc hành quá!".
Gia đình đã thông báo cho cơ sở điều trị và chờ phản hồi. Alexander đi cắt tóc, ăn trưa với cha và cuối ngày lên phòng ngủ như bình thường. Sáng hôm sau bà mẹ đánh thức con dậy nhưng thấy con không có phản ứng gì nên gọi cấp cứu. 9h59 ngày 23-6-2000, Alexander qua đời trong bệnh viện.
Đội đặc nhiệm chống ma túy cho biết Lần đầu tiên Trung Quốc cho Mỹ cùng ngồi tòa xử tử hình kẻ buôn fentanyl
Fentanyl bất hợp pháp có thể được điều chế dưới dạng bột, thuốc xịt hoặc ép thành viên.
DEA cảnh báo các băng ma túy đã cố tình pha trộn fentanyl dạng bột với các loại ma túy khác để tăng đô và hạ giá thành, từ đó làm gia tăng nguy cơ gây tử vong. Chỉ cần 2mg fentanyl (tương đương từ 10-15 hạt muối ăn) cũng đủ gây chết người.
Trang News-Medical (Anh) ghi nhận bọn buôn ma túy đã điều chế fentanyl giả thành thuốc viên giống thuốc giảm đau fentanyl kê đơn hợp pháp mang các thương hiệu uy tín như Xanax, OxyContin và Norco.
Nhiều nạn nhân tử vong do không biết đang dùng thuốc giả mà cứ tưởng thuốc trị bệnh. Ví dụ như trường hợp Melanie Ramos (15 tuổi) được phát hiện đã chết trong nhà vệ sinh trường học ở Los Angeles vào tháng 9-2022. Em mua một viên thuốc giảm đau trong trường để uống, nào ngờ thuốc có pha trộn fentanyl.
Ma túy fentanyl xuất hiện trên đường phố Mỹ từ những năm 1970 với tên gọi là "China White" gồm heroin pha trộn với fentanyl. Trong những năm 2010, tình trạng sử dụng fentanyl bùng nổ sau khi xảy ra tình hình lạm dụng các loại thuốc giảm đau kê toa như OxyContin.
Do Mỹ siết chặt quy định kê đơn các loại thuốc giảm đau này nên một số con nghiện tìm mua fentanyl bất hợp pháp. Ban đầu fentanyl đường phố là hàng có xuất xứ Trung Quốc và được mua bán thông qua các trang web chợ đen.
Khi loại hàng này cạn kiệt vào năm 2019 sau khi Trung Quốc siết chặt quản lý tiền chất, các băng nhóm Mexico nhảy vào sản xuất fentanyl bất hợp pháp và chiếm lĩnh thị trường Mỹ.
TS Justice Tettey phụ trách Phòng thí nghiệm và khoa học thuộc Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc đánh giá tóm tắt: "Fentanyl là loại dược phẩm tốt nhưng lại là thứ ma túy tồi tệ. Nó có đặc tính giảm đau tuyệt vời nhưng dễ bị lạm dụng và có thể nhanh chóng dẫn đến tình trạng nghiện".
Những viên thuốc độc hơn gấp đôi liều tử vong
DEA đã phân tích và phát hiện fentanyl bất hợp pháp dạng viên chứa hàm lượng từ 0,02mg đến 5,1mg mỗi viên (tức hơn gấp đôi liều gây tử vong). 42% số thuốc được phân tích có chứa ít nhất liều gây tử vong 2mg fentanyl.
Từ giữa năm 2017-2023, tỉ lệ thuốc viên fentanyl giả bị tịch thu ở Mỹ đã tăng từ 10% lên 49%. Năm 2024, DEA đã tịch thu 60 triệu thuốc viên giả pha trộn fentanyl và gần 3.600kg fentanyl dạng bột, tương đương hơn 380 triệu liều fentanyl gây tử vong. DEA phải phát động chiến dịch "Một viên thuốc có thể giết người" để cảnh báo với cộng đồng.
DEA đánh giá các băng đảng ma túy ở Mexico là nguồn cung cấp fentanyl bất hợp pháp chủ yếu ở Mỹ. Nhà báo Szymon Opryszek đã quyết định tới Mexico để giải đáp câu hỏi: "Fentanyl được sản xuất như thế nào?".
Kỳ tới: Điều chế fentanyl bí mật ở Mexico
'Sát thủ thầm lặng' Fentanyl: Kỳ 1: Thuốc giảm đau thành thuốc độc hủy hoại người trẻ
Fentanyl là loại thuốc giảm đau tổng hợp nhóm opioid mạnh hơn morphine 100 lần, đồng thời cũng là loại ma túy mạnh hơn heroin tới 50 lần.
Theo dữ liệu từ báo cáo Savills Impacts, chi phí xây dựng tại các quốc gia như Mỹ, Anh, Pháp, Đức và Singapore đã tăng nhanh hơn cả mức lạm phát tiêu dùng (CPI) trong suốt giai đoạn 2020–2024.
Ngân hàng Nhật Bản cho biết sau một năm lưu hành, tính đến cuối tháng 5-2025, tiền giấy mới của nước này chỉ chiếm 28,8% tổng số tiền giấy đang được sử dụng - chỉ có 5 tỉ tờ tiền giấy mới trong khoảng 16 tỉ tờ tiền giấy đang lưu hành.
Trong bối cảnh ngành điều hòa không khí đặt ra yêu cầu cân bằng giữa việc phục vụ người dùng và bảo vệ môi trường, Daikin Vietnam đang khẳng định vai trò tiên phong trong chuyển dịch xanh, cụ thể là giảm phát thải khí nhà kính và hạn chế tối đa lượng tiêu thụ điện năng.
() - "Bác sĩ ơi, cứu em với!", người phụ nữ kêu lên thất thanh khi được gia đình đẩy xe lăn đến cấp cứu trong đêm tại bệnh viện ở trung tâm TPHCM, với tình trạng cơ thể biến dạng.
Con tàu mắc cạn nặng 4.563 tấn tại bãi rêu thôn Vĩnh Trường (xã Phước Dinh, tỉnh Khánh Hòa) từ năm 2023, từng gây sốt cộng đồng mạng, đang được phá dỡ để trả mặt bằng làm dự án điện hạt nhân.
Lần đầu tiên Trung Quốc cho Mỹ cùng ngồi tòa xử tử hình kẻ buôn fentanyl
'Sát thủ thầm lặng' Fentanyl: Kỳ 1: Thuốc giảm đau thành thuốc độc hủy hoại người trẻ
