Chuyện gì đã xảy ra trong thảm kịch rơi máy bay ở Ấn Độ?

Một chiếc máy bay của hãng Air India đang trên hành trình tới London, chở theo 242 người, đã rơi chỉ vài giây sau khi cất cánh từ miền Tây Ấn Độ vào ngày 12/6, khiến toàn bộ hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng, trừ một người duy nhất sống sót.

Đây là vụ tai nạn đầu tiên liên quan đến dòng Boeing 787 Dreamliner và cũng là vụ tai nạn hàng không thảm khốc nhất trong nhiều năm qua.

Đây là loại máy bay nào?

Chiếc máy bay gặp nạn là Boeing 787-8 Dreamliner, một dòng máy bay thân rộng phổ biến, được thiết kế cho các chặng bay dài.

Chiếc máy bay cụ thể này thực hiện chuyến bay đầu tiên vào tháng 12/2013 và được bàn giao cho Air India vào tháng 1/2014, theo dữ liệu từ công ty phân tích hàng không Cirium.

Tính đến thời điểm xảy ra tai nạn, Air India có 34 chiếc Dreamliner đang khai thác, bao gồm chiếc gặp nạn, và hãng đang có kế hoạch đặt mua ít nhất 20 chiếc nữa. Air India đang đầu tư mở rộng đội bay với các mẫu máy bay hiện đại của cả Boeing và Airbus, đồng thời cải tiến khoang hành khách sang trọng hơn.

Hiện có hơn 1.100 chiếc Dreamliner đang hoạt động trên toàn thế giới.

Đuôi máy bay Boeing 787 Dreamliner bị rơi mắc kẹt trên một tòa nhà sau vụ tai nạn ở Ahmedabad, Ấn Độ, ngày 12/6. Ảnh: Amit Dave/Reuters.

Chuyện gì đã xảy ra trên chuyến bay?

Theo dữ liệu sơ bộ, tín hiệu của máy bay bị mất vào lúc 13h38 giờ địa phương, chưa đầy một phút sau khi cất cánh từ sân bay quốc tế Sardar Vallabhbhai Patel ở Ahmedabad, theo trang theo dõi chuyến bay Flightradar24.

Máy bay chỉ đạt độ cao tối đa khoảng 625 feet (khoảng 190 m), trong khi sân bay đã nằm ở độ cao khoảng 200 feet (khoảng 60 m), tức là máy bay chỉ nhấc lên được khoảng hơn 100 m trước khi lao xuống khu dân cư và phát nổ thành quả cầu lửa khổng lồ.

Hiện chưa rõ nguyên nhân khiến máy bay nhanh chóng mất độ cao như vậy. Nhiều trường hợp tử vong dưới mặt đất cũng đã được truyền thông địa phương ghi nhận.

Tai nạn hàng không có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân - từ lỗi kỹ thuật, va chạm với động vật hoang dã, lỗi phi công - và thường là kết quả của tổ hợp nhiều yếu tố.

Các nhà điều tra sẽ xem xét những gì?

Lực lượng cứu hộ sẽ tìm kiếm trong đống đổ nát để thu thập “hộp đen”, gồm thiết bị ghi âm buồng lái và dữ liệu bay - chìa khóa để các nhà điều tra tìm hiểu điều gì đã xảy ra.

Ngoài ra, họ sẽ phân tích:

- Hồ sơ bảo trì của hãng hàng không

- Các thao tác điều khiển của phi công

- Tình trạng cánh máy bay và bộ phận hạ cánh

- Lịch sử đào tạo và giờ nghỉ ngơi của tổ lái

- Điều kiện thời tiết - được cho là nắng nóng gần 100 độ F (khoảng 37-38 độ C) vào thời điểm xảy ra tai nạn

- Các đoạn video từ sân bay ghi lại cảnh máy bay cất cánh

Theo quy định quốc tế, nước xảy ra tai nạn (Ấn Độ) sẽ chủ trì điều tra, với sự tham gia của nhà sản xuất máy bay (Boeing), nhà sản xuất động cơ (GE Aerospace) và cơ quan điều tra tai nạn Mỹ.

Mảnh vỡ của một chiếc Boeing 787 Dreamliner nằm tại hiện trường. Ảnh: Amit Dave/Reuters.

Những lo ngại về chất lượng Dreamliner

Hiện chưa rõ liệu các lỗi sản xuất trước đây có liên quan đến tai nạn này hay không, và báo cáo điều tra chính thức có thể phải đến năm sau mới công bố. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng khả năng liên quan đến sản xuất là thấp vì chiếc máy bay đã vận hành hơn 10 năm.

“Tôi không nghĩ đây là lỗi sản xuất”, ông Jeff Guzzetti, cựu điều tra viên an toàn hàng không của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia và Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), nhận định.

“Máy bay đã cất cánh bình thường, nhưng vì lý do nào đó không thể leo cao”, ông nói, đồng thời lưu ý rằng tai nạn hàng không thường bắt nguồn từ nhiều yếu tố xảy ra cùng lúc.

Trước đó, một người tố giác (whistleblower) đã cáo buộc Boeing rút ngắn quy trình sản xuất Dreamliner, gây ra “căng thẳng quá mức” tại các điểm kết nối thân máy bay. Boeing đã bác bỏ cáo buộc này.

Các đợt bàn giao Dreamliner cũng từng bị đình trệ gần một năm cho đến giữa năm 2022 vì lỗi ở phần khung thân máy bay.

Ngay sau khi dòng Dreamliner được đưa vào hoạt động năm 2011, toàn bộ đội bay từng bị đình chỉ để kiểm tra vì lo ngại về nguy cơ cháy nổ pin lithium.

Lính cứu hỏa dập tắt đám cháy tại địa điểm máy bay Boeing 787 Dreamliner của Air India bị rơi ở Ahmedabad. Ảnh: Amit Dave/Reuters.

Sự cố này có ý nghĩa gì với Boeing?

Tổng giám đốc Boeing, Kelly Ortberg, người mới nhậm chức từ tháng 8 năm ngoái, đang nỗ lực đưa hãng thoát khỏi hàng loạt khủng hoảng liên quan đến an toàn và chất lượng sản xuất.

Trước vụ việc này, Boeing đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ hai vụ rơi máy bay 737 Max và gần đây là sự cố “bật bung cửa sổ” trên dòng Max 9 vào đầu năm 2024.

Tác động lâu dài đối với Boeing sẽ phụ thuộc vào kết quả điều tra. Dù vậy, nhu cầu mua máy bay mới trên toàn cầu vẫn rất cao, và các hãng hàng không thường tiếp tục đặt hàng vì thời gian giao máy có thể kéo dài nhiều năm.

Công ty phân tích Wolfe Research nhận định: “Chúng tôi không cho rằng tai nạn này sẽ ảnh hưởng lớn đến kết quả tài chính, nhưng chắc chắn sẽ làm chậm lại đà phục hồi của Boeing cho đến khi có câu trả lời rõ ràng. Không có tác động trực tiếp đến kế hoạch tăng sản lượng, và chúng tôi cũng không kỳ vọng ảnh hưởng đến nhu cầu mua sắm, nếu có, thì chỉ là rất nhỏ và mang tính địa phương”.

Một rủi ro tiềm ẩn là có thể gây chậm trễ trong quá trình chứng nhận dòng Boeing 777X, nhưng còn quá sớm để đánh giá chính xác mức độ ảnh hưởng. Hiện tại, Boeing vẫn đang có đơn hàng 900 chiếc Dreamliner từ khắp nơi trên thế giới.