Việt Nam có tỷ lệ nhiễm viêm gan B mạn tính cao
Tại Hội nghị khoa học kỹ thuật chủ đề "Chăm sóc sức khỏe cộng đồng - Góc nhìn từ bệnh viện địa phương", diễn ra ngày 8/8, các bác sĩ Bệnh viện Bình Chánh (TPHCM) đã trình bày nghiên cứu về kiến thức, thái độ thực hành và chất lượng sống của bệnh nhân viêm gan B đang điều trị tại đây.
Toàn cảnh Hội nghị khoa học kỹ thuật Bệnh viện Bình Chánh năm 2025 (Ảnh: BTC).
Bác sĩ chuyên khoa 2 Tô Thị Kim Phụng chia sẻ, viêm gan virus B mạn tính đang trở thành một vấn đề sức khỏe lớn trên toàn cầu, vì nó vẫn chưa có triệu chứng trong nhiều năm và dẫn đến tình trạng nghiêm trọng.
Bệnh làm suy giảm chức năng gan, tổn thương gan nặng và suy gan cấp tính, tất cả đều có khả năng gây tử vong.
Theo một cuộc khảo sát, toàn cầu có 1,34 triệu ca tử vong do viêm gan siêu vi và 340 triệu ca mắc mới. Trong đó, có 257 triệu người mắc bệnh viêm gan virus B mạn tính và 71 triệu người mắc viêm gan B, C và D.
Bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục và tiêm chích. Đây cũng là nguyên nhân gây ra phần lớn các ca tử vong liên quan đến viêm gan virus B mạn. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhiều quốc gia phải đối mặt với thách thức liên quan đến viêm gan do thiếu kiến thức về căn bệnh này.
Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ nhiễm viêm gan virus B mạn cao trên thế giới, với 20-26% những người khỏe mạnh dương tính với virus gây bệnh.
Một trường hợp bệnh nhân nhiễm viêm gan B (Ảnh: BS).
Theo bác sĩ Phụng, kiến thức, hành vi của bệnh nhân viêm gan siêu vi B mạn rất quan trọng trong phòng tránh lây nhiễm cho người khác, bảo vệ chất lượng cuộc sống. Đó chính là lý do Bệnh viện Bình Chánh thực hiện nghiên cứu liên quan đến góc độ này.
Nhiều người không biết đường lây nhiễm bệnh
Nghiên cứu của bác sĩ Tô Thị Kim Phụng cùng tiến sĩ Lê Thị Hoàng Liễu, Giảng viên Đại học Văn Hiến thực hiện trên nhóm 195 bệnh nhân đã xác định bệnh viêm gan virus B mạn tính, đang điều trị tại Phòng khám Viêm gan của Bệnh viện Bình Chánh.
Nhóm này có sự khác biệt so với bệnh nhân mắc bệnh mãn tính khác như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh nhân điều trị.
Qua khảo sát, nhóm nghiên cứu ghi nhận có gần 75% người trong gia đình các bệnh nhân không mắc bệnh. Đáng chú ý, đa số người sống chung trong gia đình bệnh nhân không đi tầm soát viêm gan B. Có bệnh nhân cho rằng người khỏe mạnh bình thường đi khám sẽ "mất công, thêm lo".
Kết quả nghiên cứu cho thấy, kiến thức hiểu biết về nguyên nhân và mức độ lây nhiễm của bệnh viêm gan B trong mẫu nghiên cứu rất thấp. Đa số bệnh nhân còn nhầm lẫn bệnh viêm gan virus B mạn với bệnh viêm gan A, nên kiến thức biết phòng tránh lây nhiễm còn thấp.
Bệnh nhân chưa biết đường lây truyền của bệnh giống như HIV/AIDS, nên cho rằng những vật dụng liên quan cá nhân như bàn chải đánh răng, dao cạo, dụng cụ cắt móng tay, chân... không lây nhiễm. Đa số bệnh nhân nghĩ đường lây của viêm gan B do ăn uống, do thực phẩm.
Mức độ hiểu biết về bệnh và phòng lây nhiễm trong mẫu nghiên cứu chỉ đạt hơn 46%. Thái độ, hành động của bệnh nhân về phòng tránh lây nhiễm cũng giới hạn, trong đó thấp nhất là việc sử dụng biện pháp an toàn trong quan hệ tình dục (đặc biệt nhóm trên 45 tuổi).
Nhiều người còn chưa rõ các đường lây của bệnh viêm gan B (Ảnh minh họa: SYT).
Đáng chú ý, bệnh nhân trẻ tuổi tự kỳ thị về mắc bệnh cao hơn nhóm người cao tuổi. Hành vi tầm soát cho người thân, tiêm phòng viêm gan cho người thân trong nhóm đối tượng nghiên cứu còn rất thấp, khi phần đông bệnh nhân không biết, không quan tâm, không thực hiện.
Chất lượng sống của bệnh nhân viêm gan B cao hơn bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường tăng huyết áp gấp 3 lần. Tuy nhiên, đối với người mắc kèm bệnh mãn tính kèm theo như ung thư, tăng huyết áp, đái tháo đường sẽ làm cho họ có chất lượng sống kém.
Các nghiên cứu viên kiến nghị, bệnh viện cần tăng cường lồng ghép các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe để bệnh nhân biết rõ thêm nguyên nhân gây bệnh, đường lây nhiễm và tăng cường thái độ, hành vi thực hành phòng tránh lây nhiễm.
Đối với cộng đồng, cần rất nhiều những hoạt động truyền thông để nâng cao kiến thức về bệnh, đặc biệt đối với giới trẻ.
"Cần chú ý đến truyền thông trong các trường học để nâng cao sự hiểu biết về lây nhiễm viêm gan B, biết cách phòng tránh khi có hành vi tình dục đối với bạn tình là dị tính hoặc đồng giới...", nhóm nghiên cứu chia sẻ.
ThS.BS.CKII Võ Ngọc Cường, Giám đốc Bệnh viện Bình Chánh, cho biết Hội nghị chia thành ba phiên chính với 12 bài báo cáo, bám sát thực tiễn chuyên môn, bao gồm quản lý các bệnh lý mạn tính, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số.
ThS.BS.CKII Võ Ngọc Cường, Giám đốc Bệnh viện Bình Chánh điều hành hội nghị (Ảnh: BTC).
Hội nghị cũng đề cập đến việc dự phòng sớm các vấn đề sức khỏe khác trong vai trò của tuyến y tế cơ sở, như quản lý và chăm sóc vết thương mãn tính thường gặp, chăm sóc răng miệng, vai trò của các phòng khám đa khoa vệ tinh trong hệ thống y tế địa phương.
Bác sĩ Cường nhấn mạnh, Hội nghị là cơ hội để các y bác sĩ tại bệnh viện và các đơn vị bạn trao đổi chuyên môn, tiếp cận những định hướng mới trong việc quản lý và điều trị bệnh.
