Tiến sĩ Hồ Nhân, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Công nghệ Sinh học Dược Nanogen vừa đột ngột qua đời vì bệnh tim ở tuổi 59. Ông được biết đến là "cha đẻ" của vaccine Nanocovax.
Tiên phong nghiên cứu vaccine phòng Covid-19
Ông Hồ Nhân - "cha đẻ" vaccine Nanocovax - đột ngột qua đời ở tuổi 59 vì bệnh tim (Ảnh: Novagen)
Vaccine phòng Covid-19 Nanocovax được nghiên cứu từ giữa năm 2020, trong giai đoạn dịch Covid-19 đang lan rộng tại Việt Nam, dưới sự phối hợp của Công ty Cổ phần Công nghệ Sinh học Dược phẩm Nanogen và Học viện Quân y.
Vaccine sử dụng công nghệ tái tổ hợp, tức là sử dụng những mảnh kháng nguyên vô hại (protein) thích hợp nhất của SARS-CoV-2 để kích thích tạo đáp ứng miễn dịch.
Ưu điểm lớn nhất của vaccine protein tái tổ hợp là tạo được đáp ứng miễn dịch tốt, độ an toàn cao, ít tác dụng phụ và có điều kiện bảo quản thuận lợi hơn so với các loại vaccine khác (bảo quản 2-8 độ C).
Vaccine Nanocovax
Từ cuối năm 2020 và năm 2021, vaccine Nanocovax đã lần lượt thực hiện cả 3 giai đoạn thử nghiệm lâm sàng với tín hiệu đầy khả quan.
Giai đoạn 1 của thử nghiệm bắt đầu từ ngày 17/12/2020, được thực hiện trên 60 tình nguyện viên khỏe mạnh. Các tình nguyện viên được tiêm theo ba mức liều khác nhau là 25mcg, 50mcg và 75mcg. Kết quả thu được cho thấy Nanocovax được dung nạp tốt, không ghi nhận phản ứng nghiêm trọng nào liên quan đến vaccine.
Tiếp đó, giai đoạn 2 được khởi động vào ngày 26/2/2021, với sự tham gia của 560 người. Kết quả cho thấy cả ba mức liều đều tạo ra đáp ứng miễn dịch, trong đó liều 25mcg đạt hiệu quả tốt và được lựa chọn để tiếp tục nghiên cứu ở giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn 3 - giai đoạn quan trọng nhất - bắt đầu từ ngày 11/6/2021 và được chia thành hai phần.
Giai đoạn 3a được triển khai trước trên 1.000 tình nguyện viên để đánh giá bước đầu về tính an toàn và đáp ứng miễn dịch. Sau khi thu được kết quả khả quan, giai đoạn 3b được mở rộng với quy mô 12.000 người tham gia, theo thiết kế ngẫu nhiên, mù đôi và có đối chứng giả dược.
Kết quả nghiên cứu qua giai đoạn 2 và giai đoạn 3 cho thấy, vaccine Nanocovax làm giảm nguy cơ mắc Covid-19, giảm nguy cơ diễn tiến nặng và tử vong khi mắc bệnh. Trong đó, hiệu lực bảo vệ tử vong của vaccine Nanocovax là 100%.
Hiệu lực bảo vệ của vaccine Nanocovax cũng giảm dần theo thời gian. Tính chung toàn thời gian, hiệu lực bảo vệ của Nanocovax (liều tiêm 25mcg) đạt 52,1%, đạt tiêu chuẩn cấp phép lưu hành theo chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và FDA Hoa Kỳ.
Tại thời điểm này, nhà sản xuất đã nộp hồ sơ xin cấp phép khẩn cấp nhưng chưa được chấp thuận.
Vaccine Nanocovax đã vượt qua 3 giai đoạn thử nghiệm với nhiều kết quả khả quan.
Biểu tượng của khát vọng tự chủ y tế
Mặc dù đã vượt qua 3 giai đoạn thử nghiệm, vaccine Nanocovax vẫn chưa được cấp phép lưu hành chính thức tại Việt Nam.
Trước đó, ngày 24/2/2022, Văn phòng Chính phủ đã có thông báo số 1027/PCP-KGVX gửi Bộ Y tế về việc cấp phép lưu hành vaccine Nanocovax.
Thông báo này yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương xem xét, xử lý đề nghị cấp phép lưu hành vaccine Nanocovax theo đúng quy định, đồng thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện.
Tuy nhiên, kể từ thời điểm đó đến nay, chưa có thông tin chính thức về việc cấp phép lưu hành vaccine Nanocovax. Điều này cho thấy quá trình xem xét và phê duyệt vaccine vẫn đang tiếp tục dù vaccine này đã vượt qua 3 giai đoạn thử nghiệm lâm sàng.
Sự ra đi của doanh nhân Hồ Nhân khi "con đẻ" của ông - vaccine Nanocovax - vẫn chưa được cấp phép không khỏi khiến nhiều người tiếc nuối.
Mặc dù chưa đạt được mục tiêu cuối cùng, Nanocovax cho đến nay vẫn là biểu tượng của khát vọng tự chủ y tế và khả năng đổi mới sáng tạo của Việt Nam.
