Tại hội nghị thường niên Jackson Hole ở bang Wyoming cuối tuần qua, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã đưa ra tín hiệu rõ ràng nhất từ đầu năm đến nay rằng cơ quan này sẵn sàng cắt giảm lãi suất trong tháng 9. Tuy nhiên, ông cũng cẩn trọng nhấn mạnh rằng quyết định cuối cùng sẽ phụ thuộc vào các dữ liệu kinh tế then chốt sắp được công bố trong vài tuần tới.
Phát biểu trước các nhà hoạch định chính sách toàn cầu và chuyên gia kinh tế, ông Powell thừa nhận rằng chi phí đi vay cao trong thời gian dài đang làm gia tăng rủi ro đối với thị trường việc làm.
Dữ liệu việc làm tháng 7 cho thấy tốc độ tuyển dụng đã giảm mạnh trong mùa hè, dù tỷ lệ thất nghiệp vẫn giữ ở mức thấp 4,2%. Trong khi đó, các báo cáo lạm phát mới nhất - CPI tăng 2,7% và PCE tăng 2,6%, vẫn thể hiện rằng tình hình giá cả vượt mục tiêu 2% của Fed.
Theo ông Powell, “chúng tôi sẽ không để một lần tăng giá duy nhất trở thành một vấn đề lạm phát kéo dài”. Tuy vậy, ông cũng không loại trừ khả năng các đợt áp thuế mới của chính quyền Trump có thể gây ra những biến động lớn hơn trong chu kỳ giá.
Điều này khiến cho 2 báo cáo quan trọng - dữ liệu việc làm tháng 8 (ngày 5/9) và CPI tháng 8 (ngày 11/9), trở thành cơ sở quyết định liệu Fed có thực sự hành động trong cuộc họp chính sách ngày 16-17/9 hay không.
Hiện tại, thị trường hợp đồng tương lai đã nâng khả năng Fed cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong tháng 9 lên 75%. Các nhà phân tích từ Capital Economics, Morgan Stanley và nhiều tổ chức khác đều cho rằng bài phát biểu của Powell đã chuyển hướng sang thái độ ôn hoà hơn.
Song, giới đầu tư cũng cảnh báo rằng chỉ cần một con số tích cực từ báo cáo việc làm hoặc một đợt lạm phát vượt dự đoán là đủ để Fed trì hoãn hành động.
Trong bối cảnh tình hình kinh tế chưa rõ ràng, Chủ tịch Powell còn phải đối mặt với áp lực chính trị ngày càng lớn từ Nhà Trắng. Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần công khai chỉ trích Fed và cá nhân Powell vì không hành động đủ nhanh, thậm chí yêu cầu ông cùng các thành viên khác như Lisa Cook từ chức. Ông Trump thậm chí còn kêu gọi Fed cắt giảm lãi suất xuống chỉ còn 1%, và nói ông Powell luôn “hành động quá muộn”.
Dù vậy, Powell vẫn giữ được sự tôn trọng từ cộng đồng tài chính quốc tế. Ông nhận được tràng pháo tay đứng tại Jackson Hole - một cử chỉ hiếm có, như sự ủng hộ dành cho cách ông giữ vững lập trường độc lập của ngân hàng trung ương trước các cuộc tấn công chính trị. Sự kiện lần này cũng có thể là lần cuối cùng Powell phát biểu tại hội nghị này với tư cách là Chủ tịch Fed, khi nhiệm kỳ của ông sẽ kết thúc vào tháng 5 năm sau.
Cùng lúc, những bất đồng trong nội bộ Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) cũng đang dần lộ rõ. Trong cuộc họp tháng 7, 2 thống đốc Michelle Bowman và Christopher Waller đã bỏ phiếu ủng hộ cắt giảm lãi suất, đánh dấu lần đầu tiên kể từ năm 1993 có 2 thành viên trong Hội đồng Thống đốc bất đồng với Chủ tịch Fed về chính sách lãi suất. Trong khi đó, cả 2 đều được đánh giá là ứng viên tiềm năng thay thế Powell trong nhiệm kỳ tiếp theo.
Ngoài ra, Stephen Miran - người được Tổng thống Trump đề cử thay thế Thống đốc Adriana Kugler, cũng được cho là sẽ ủng hộ việc cắt giảm lãi suất nếu được Thượng viện phê chuẩn trước cuộc họp tháng 9.
Trọng tâm tranh luận hiện nay không chỉ nằm ở dữ liệu mà còn ở cách Fed nên giải quyết 2 nhiệm vụ song hành của mình là ổn định giá cả và tối đa hóa việc làm. Ông Powell thẳng thắn thừa nhận rằng Fed đang rơi vào một tình thế “đầy thách thức”, với rủi ro lạm phát tăng và rủi ro việc làm giảm cùng lúc.
Trong khi đó, các thành viên FOMC như Alberto Musalem (Fed St. Louis) và Susan Collins (Fed Boston) đều bày tỏ quan điểm thận trọng, cho rằng cần thêm thời gian để đánh giá tác động của các chính sách thuế quan mới.
Jeff Schmid (Fed Kansas City) tin rằng thị trường lao động vẫn đủ vững chắc để ngân hàng trung ương duy trì chính sách hiện tại, còn Austan Goolsbee (Fed Chicago) lại lo ngại rằng lạm phát trong khu vực dịch vụ - vốn chiếm phần lớn nền kinh tế Mỹ, đang bám rễ sâu hơn dự kiến.
Tham khảo FT