80 năm vẻ vang Công an nhân dân Việt Nam - Kỳ 3: Không ngại hiểm nguy vì nhân dân
Đại úy Đỗ Quang Nam - Trung tâm Huấn luyện và ứng phó về phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ - Bộ Công an, vẫn nhớ như in lần đầu đeo dây cứu nạn cùng tốp 4-5 chiến sĩ tiếp cận hiện trường căn nhà đổ sập trên phố Cửa Bắc (Hà Nội) cách đây 9 năm.
Đại úy Đỗ Quang Nam, cán bộ Trung tâm Huấn luyện và ứng phó về phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ - Bộ Công an - Ảnh: HỒNG QUANG
Con phố nhỏ tối om, nháo nhác người chạy quanh hiện trường ngổn ngang những gạch đá nhưng bất lực. Một vài nạn nhân lúc này vẫn kẹt dưới đống đổ nát.
Tìm nạn nhân dưới hang sâu
"Lần đầu tham gia tôi có phần bỡ ngỡ, còn đồng đội đều rất bình tĩnh, cẩn thận. Tôi hiểu rằng luôn phải như vậy để tránh ảnh hưởng tới tâm lý người nhà và nạn nhân, dù họ còn sống hay không" - đại úy Nam kể.
Tròn 10 năm công tác, công việc đặc thù của anh là huấn luyện, đào tạo chuyên sâu cho cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng, đồng thời luôn có mặt tìm kiếm cứu nạn tại các sự vụ nghiêm trọng trong nước và quốc tế.
Một ngày cuối tháng 2 cách đây chừng năm năm, hai anh em trai ở xã Vân Chài, huyện Đồng Văn, tỉnh 
Công an Việt Nam khám chữa bệnh cho nạn nhân động đất ở Myanmar - Ảnh: LÊ HOÀNG
Cố tìm những "cái còn trong cái mất"
Ví công việc của mình như những người "ngược dòng lửa, ngược dòng hiểm nguy để cứu người" nhưng đại úy Đỗ Quang Nam nói ngay cả khi xác định nạn nhân không còn cơ hội sống sót, anh cùng đồng đội vẫn giữ nguyên quyết tâm tìm kiếm bằng được thi thể của họ. Đó là những "cái còn trong cái mất", phần nào vơi đi đau thương cho thân nhân.
Trận động đất mạnh 7,7 độ xảy ra gần Mandalay, Myanmar hồi cuối tháng 3 gây thiệt hại nghiêm trọng trên khắp đất nước và các khu vực lân cận, bao gồm cả Thái Lan.
Hơn 5.000 người được xác nhận đã thiệt mạng. Một khu vực rộng lớn bị bao phủ bởi những đống đổ nát. Mùi tử khí bốc lên nồng nặc dưới cái nắng 41-42oC mùa hè phía tây bán đảo Đông Dương.
Với tinh thần "giúp bạn như giúp mình", đoàn công tác Bộ Công an đã lên đường tham gia tìm kiếm cứu nạn với nhiều trang thiết bị hiện đại. Đại úy Nam cũng là thành viên tổ công tác.
"Các đoàn cứu hộ quốc tế không được tự đi tìm kiếm cứu nạn ở các khu vực mà phải do bên điều phối phía nước bạn chỉ định. Chúng tôi luôn được giao tới những điểm khó nhất" - đại úy Nam nói.
Tại tòa nhà 2204 (thị trấn Zabu Thiri), khi tổ công tác tiếp cận thì những người quanh đó nói rằng thân nhân của họ có khả năng còn sống và bị mắc kẹt phía dưới. Tổ tìm kiếm đã nhanh chóng tiếp cận và dò tìm bằng radar. Qua đánh giá, nạn nhân đã tử vong.
Trực thăng, máy bay không người lái sẵn sàng nhận lệnh cứu hộ, cứu nạn tại Sơn LaĐỌC NGAYSau khi phản hồi thông tin, đại úy Nam cho biết nơi này trước đó đã có đoàn đến tìm kiếm nhưng rời đi bởi xác suất đưa được nạn nhân ra ngoài "cực nhỏ". Những dư chấn vẫn còn khiến sập đổ thứ cấp có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
"Đó là căn nhà bốn tầng. Tầng 1 sập đổ còn tầng 2 và 3 đè lên theo hình chữ thập. Trong khi đó, nạn nhân lại nằm ở góc tường, kẹt dưới khung giường bằng inox" - anh Nam kể.
Những cuộc thảo luận quyết định có nên tiếp tục tìm kiếm ở nơi này hay không, bởi thời gian của đoàn có hạn.Trưởng đoàn khi ấy là đại tá Nguyễn Minh Khương đã quyết định: tiếp tục cử một tổ công tác ở lại hiện trường tìm bằng được nạn nhân."Tìm được nạn nhân dù là thi thể cũng vơi đi nỗi đau cho thân nhân họ" - anh tiếp lời.
Do tòa nhà 2204 có thể tiếp tục đổ sập bất kỳ lúc nào, để bảo đảm an toàn cho công tác tìm kiếm, cứu nạn, cán bộ, chiến sĩ Đội cứu nạn cứu hộ Bộ Công an Việt Nam đã lên phương án tỉ mỉ, đào, lật từng lớp đất, gạch...
Những chai nước dốc ngược cũng được đặt lên trên để phòng khi dư chấn lớn, họ dễ dàng phát hiện và thoát ra ngoài. Hơn một ngày vất vả tìm kiếm, các cán bộ, chiến sĩ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, bàn giao thi thể cho gia đình.
Sau hơn một tuần thực hiện nhiệm vụ quốc tế, đoàn đã độc lập đưa được bảy thi thể nạn nhân bị mắc kẹt trong các tòa nhà bị đổ sập cho gia đình lo hậu sự. Đồng thời các cán bộ chiến sĩ phối hợp với các đơn vị cứu hộ của Myanmar, Philippines, Indonesia, Singapore đưa bảy thi thể khác ra khỏi đống đổ nát...
Với đại úy Nam, mỗi lần cùng đồng đội vào nhiệm vụ là mỗi lần đối diện với lằn ranh của sự sống và cái chết. "Chúng tôi luôn coi phần thưởng lớn nhất là mỗi nạn nhân được thoát nạn được trở về với gia đình" - anh nói.
*****************
Có một chàng công an xã người đồng bào thiểu số Cor nhưng uy tín trong cộng đồng còn hơn già làng.
>> Kỳ tới: Chuyện anh công an "Năm Cor"
80 năm vẻ vang Công an nhân dân Việt Nam - Kỳ 1: Tự hào chúng tôi là cảnh sát Việt Nam