Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) và tư vấn kiến nghị phương án sẽ sớm chuyển toàn bộ các chuyến bay quốc tế thường lệ từ sân bay Tân Sơn Nhất sang khai thác tại sân bay Long Thành để bảo đảm phát huy hiệu quả đầu tư dự án. Thế nhưng, để viễn cảnh đó thành hiện thực thì hạ tầng giao thông kết nối với sân bay Long Thành phải hoàn thiện ngay từ hiện tại.
Chờ đợi 2 tuyến cao tốc và đường Vành đai 3 TP HCM
Hiện nay, việc kết nối giữa TP HCM và Đồng Nai phụ thuộc tuyến Quốc lộ 1, Quốc lộ 51 và đường cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây. Cả 3 trục đường này đều quá tải nhiều năm nay.
Nhận định tầm quan trọng của việc kết nối TP HCM với sân bay Long Thành, mới đây dự án mở rộng tuyến cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây được Chính phủ chỉ đạo gấp rút triển khai trong tháng 9, theo diện "khẩn cấp", rút ngắn các thủ tục đầu tư.
Theo đó, tuyến cao tốc này được nâng cấp đoạn 22 km, từ nút giao đường Vành đai 2 TP HCM đến nút giao cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, quy mô từ 4 lên 8-10 làn xe. Theo Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), dự án mở rộng tuyến Long Thành - Dầu Giây dự kiến hoàn thành năm 2026, đồng bộ với thời điểm sân bay Long Thành vận hành, góp phần giảm ùn tắc giao thông ở cửa ngõ phía Đông, cũng như tăng năng lực kết nối hành khách từ TP HCM đến sân bay Long Thành.
Song song đó, tuyến cao tốc Bến Lức - Long Thành được kỳ vọng kết nối hành khách đến sân bay này. Đến nay, tuyến cao tốc này đã thông xe gần 30 km, dự kiến hoàn thành 28 km còn lại vào tháng 9-2026.
Ngoài 2 tuyến cao tốc trên, đường Vành đai 3 TP HCM cũng "chia lửa" các tuyến đường nội đô, giúp hành khách tiếp cận sân bay Long Thành nhanh và tiện hơn. Đường Vành đai 3 có tổng chiều dài hơn 90 km, dự kiến hoàn thành năm 2026, đến nay dự án đạt khoảng 50% tiến độ.
Tại nút giao Quốc lộ 51, hai tuyến đường T1 và T2 kết nối trực tiếp vào sân bay Long Thành đã cơ bản hoàn thiện. Ảnh: NGUYỄN TUẤN
Chia sẻ thêm thông tin, ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP HCM, cho biết Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các đơn vị khẩn trương triển khai các dự án nhằm tăng cường kết nối sân bay Long Thành và sân bay Tân Sơn Nhất. Trong đó, ưu tiên hàng đầu là phát triển hệ thống metro hiện đại và đồng bộ, song song với mở rộng hạ tầng đường bộ để đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng tăng của người dân và hành khách quốc tế.
Với tuyến cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây, đoạn dài 3,2 km từ nút giao An Phú đến đường Vành đai 2 do TP HCM phụ trách, theo ông Phúc, sẽ được khởi công vào cuối tháng 9-2025, bảo đảm đồng bộ với phần còn lại của dự án mở rộng cao tốc TP HCM - Long Thành. Đây là đoạn tuyến then chốt, giúp giải tỏa áp lực giao thông trên trục đường huyết mạch hướng về sân bay Long Thành.
"Về giải pháp lâu dài, UBND TP HCM giao Sở Xây dựng nghiên cứu phương án đầu tư các tuyến metro kết nối trực tiếp khu vực nút giao An Phú với sân bay Long Thành, điển hình như tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. Bên cạnh đó, sẽ nghiên cứu mở tuyến metro số 2 từ khu An Phú đến sân bay Tân Sơn Nhất, thông qua ga Thủ Thiêm, nhằm tạo thành mạng lưới vận tải công cộng tốc độ cao, liền mạch. Đây là giải pháp căn cơ, mang tính bền vững, có thể rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển, tương tự nhiều sân bay quốc tế hiện đại đang áp dụng" - ông Phúc nhấn mạnh.
Các dự án kết nối sân bay Long Thành
Liên quan vấn đề kết nối giao thông sân bay Long Thành, ông Võ Tấn Đức, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, cho biết lãnh đạo UBND TP HCM và Đồng Nai đã họp bàn và đề nghị các sở, ngành khẩn trương rà soát làm các dự án giao thông đường bộ.
Cụ thể, lãnh đạo 2 tỉnh, thành đã giao các sở, ngành nghiên cứu thống nhất phương thức đầu tư cho các dự án cầu thay phà Cát Lái, cầu Đồng Nai 2, cầu Phú Mỹ 2. UBND tỉnh Đồng Nai đánh giá việc sớm triển khai các dự án này sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của 2 địa phương nói riêng, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói chung. Về cầu Cát Lái (được chia làm 3 dự án thành phần độc lập), UBND tỉnh Đồng Nai đã lên phương án thiết kế làm cầu dây văng có 6 làn xe cơ giới và 2 làn xe thô sơ. Tổng mức đầu tư cho dự án này là trên 19.300 tỉ đồng.
Phía tỉnh Đồng Nai và TP HCM cũng đã chốt phương án làm cầu Đồng Nai 2 và cầu Phú Mỹ 2. Khi hoàn thành cầu Đồng Nai 2, xe lưu thông cùng với các tuyến Vành đai 2, Vành đai 3 TP HCM vào nhánh nối xa lộ Hà Nội, Hương lộ 2, Quốc lộ 51 (Đồng Nai) tạo trục giao thông mới kết nối sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành. Riêng dự án cầu Phú Mỹ 2 kết nối khu đô thị Nam Sài Gòn với sân bay Tân Sơn Nhất với điểm cuối giao Tỉnh lộ 25C (xã Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai); quy mô 6 làn xe cơ giới và 2 làn xe thô sơ.
Theo ông Võ Tấn Đức, UBND tỉnh đã đôn đốc ban quản lý dự án khẩn trương hoàn thiện dự án đường 25B, 25C xã Nhơn Trạch. Các tuyến đường này sẽ kết nối với tuyến đường T1, tuyến đường T2 khi sân bay Long Thành hoạt động. Đối với dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành do Bộ Xây dựng lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và đang đề xuất giao TP HCM làm chủ đầu tư, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai cho hay tuyến này đi qua đường 25B xã Nhơn Trạch, hiện tỉnh đã đền bù, giải phóng xong mặt bằng và sẵn sàng phối hợp TP HCM cùng thực hiện.
Với các tuyến đường kết nối các xã của tỉnh Đồng Nai với sân bay Long Thành như ĐT773, ĐT769, ĐT770B, UBND tỉnh đang đẩy nhanh tiến độ và đã phê duyệt chủ trương đầu tư. Dự kiến các tuyến đường trên sẽ được khởi công xây dựng trong năm 2026.
Để đạt mục tiêu hoàn thành thông xe kỹ thuật dự án tuyến cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và đường Vành đai 3 TP HCM trước ngày 19-12-2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Kế hoạch triển khai 140 ngày đêm tăng tốc thi công, yêu cầu chủ đầu tư, các đơn vị liên quan chỉ đạo nhà thầu tăng cường máy móc, nhân công, tập kết vật liệu, thi công "3 ca, 4 kíp", "vượt nắng, thắng mưa", để thông xe kỹ thuật dự án đúng tiến độ đề ra.
Nghiên cứu tàu điện ngầm nối Tân Sơn Nhất - Long Thành
Ngày 12-8, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính sau khi kiểm tra tiến độ dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1. Thủ tướng yêu cầu đặt mục tiêu mới: Đến ngày 19-12-2025, cơ bản hoàn thành toàn bộ các gói thầu, hạng mục, đáp ứng tiêu chuẩn để khánh thành. Bốn dự án thành phần phải đồng thời đưa vào vận hành, bảo đảm chất lượng, kỹ - mỹ thuật, cảnh quan môi trường, không để xảy ra tiêu cực, lãng phí.
Hệ thống giao thông kết nối sân bay Long Thành phải thông suốt với đường cao tốc, đường sắt; đồng thời hoàn thiện quy hoạch "thành phố sân bay" đúng tiến độ. Bộ Xây dựng được giao rà soát, triển khai ngay các tuyến đường kết nối, ưu tiên hoàn thành trước ngày 19-12-2025. Bộ Tài chính nghiên cứu đầu tư khu logistics, khu thương mại tự do theo đề xuất của ACV, báo cáo trong tháng 8-2025.
Đáng chú ý, Thủ tướng giao UBND TP HCM phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai nghiên cứu tuyến tàu điện ngầm nối sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành, trình chủ trương trong tháng 8-2025. Bộ Xây dựng và ACV cũng được yêu cầu đề xuất triển khai đường băng thứ 3.
D.Ngọc
Ứng dụng công nghệ quản lý hệ thống đa sân bay
Một số quốc gia đã tổ chức quản lý hệ thống đa sân bay rất tốt, như Trung Quốc tập trung công nghệ cao, Mỹ cân bằng cạnh tranh với hiện đại hóa, Đức ưu tiên tích hợp và bền vững.
Tại Mỹ, các thành phố như New York và Los Angeles đối mặt với thách thức điều phối phức tạp do lưu lượng giao thông cao và quản lý phân tán. Cảng vụ New York và New Jersey đã sử dụng hệ thống kiểm soát không lưu khu vực để quản lý không phận chung. Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) triển khai chương trình NextGen - cải thiện điều phối thông qua các công cụ như theo dõi chuyến bay tự động và tối ưu hóa lộ trình, giảm ùn tắc tại các hành lang bận rộn.
Tại Đức, sân bay Frankfurt Main phối hợp với sân bay Hahn thông qua kiểm soát không lưu và mạng lưới giao thông mặt đất tích hợp. Cơ quan Quản lý Không lưu Đức (DFS) sử dụng ATM tiên tiến để tối ưu hóa đường bay và giảm chậm trễ. TP Munich hưởng lợi từ kết nối đường sắt, cho phép di chuyển dễ dàng giữa sân bay và thành phố. Sân bay Munich cũng sử dụng xe điện và công nghệ giảm tiếng ồn, phù hợp với mục tiêu môi trường của Liên minh châu Âu.
X.Mai