Chuỗi cung ứng ở Đông Nam Á bị xáo trộn
Đây đã trở thành một chiến lược quen thuộc ở Đông Nam Á. Các công ty Trung Quốc, muốn xâm nhập thị trường Mỹ nhưng bị chặn bởi thuế quan, đã tìm một quốc gia, mở nhà máy và lấp đầy chuỗi cung ứng. Họ đầu tư hàng tỷ đô la và tạo ra việc làm cũng như cơ hội kinh doanh, giúp cho nền kinh tế địa phương thịnh vượng.
Tổng thống Trump muốn ngăn chặn việc đó. Hôm thứ Sáu, ông đã công bố mức thuế quan 40% với hàng hóa di chuyển qua một nước thứ 3 trước khi đến Mỹ. Mức thuế này nhằm mục đích ngăn chặn việc trung chuyển hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc.
Chính sách thuế quan nhằm ngăn chặn việc trung chuyển hàng hóa Trung Quốc của ông Trump đã giáng một đòn mạnh vào Đông Nam Á, nơi đầu tư của Trung Quốc đã giúp nền kinh tế của các nước láng giềng nghèo hơn tăng trưởng nhanh hơn.
Chính sách này đồng thời cũng làm phức tạp chuỗi cung ứng ở Đông Nam Á, nơi phụ thuộc rất nhiều vào nguyên liệu thô và linh kiện của Trung Quốc.
Mức thuế mới đặt ra những câu hỏi khó cho các quốc gia từ lâu đã sử dụng linh kiện Trung Quốc để sản xuất sản phẩm cuối cùng xuất khẩu sang Mỹ.
Một trong những quốc gia đó là Malaysia.
Malaysia "mắc kẹt" giữa Mỹ và Trung Quốc
Trong thập kỷ qua, Malaysia đã vươn lên trở thành một trong những nhà sản xuất tấm pin mặt trời lớn nhất thế giới. Mười công ty, hầu hết là của Trung Quốc, đã đầu tư 15 tỷ đô la vào các nhà máy trên khắp đất nước, tạo ra hàng chục nghìn việc làm.
Các tấm pin năng lượng mặt trời từ Malaysia nhập khẩu vào Mỹ bị đánh thuế khủng. Ảnh: NYT
Sau đó, dưới thời Tổng thống Biden, Mỹ đã áp thuế lên thiết bị năng lượng mặt trời nhập khẩu từ Malaysia với mức thuế lên tới 250%. Hiện nay, chỉ còn hai nhà sản xuất tấm pin mặt trời và một trong số đó đã ngừng phần lớn hoạt động sản xuất.
Sự biến động này là một hồi chuông cho Malaysia, một quốc gia với hơn 35 triệu dân.
"Chúng tôi đang cố gắng tự nhìn nhận mình không chỉ là người nhận đầu tư, mà thực sự là người sáng tạo công nghệ", ông Liew Chin Tong, Thứ trưởng Bộ Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp, cho biết. "Chúng tôi muốn tự nhìn nhận mình không chỉ là một địa điểm sản xuất, mà còn là một địa điểm tiêu dùng với tầng lớp trung lưu đông đảo", ông nói thêm.
Các quan chức Malaysia, những người đang nỗ lực đàm phán một thỏa thuận thương mại, đã tuyên bố sẵn sàng hợp tác với chính quyền Trump để ngăn chặn hành vi mạo danh nguồn gốc.
Malaysia tin rằng các công ty năng lượng mặt trời Trung Quốc có thể đóng một vai trò quan trọng trong nỗ lực tăng cường các nguồn năng lượng tái tạo. Mục tiêu của nước này trong 5 năm tới là một nửa mức tiêu thụ năng lượng của đất nước sẽ sử dụng các nguồn năng lượng sạch như năng lượng mặt trời. Các kho hàng chất đầy thiết bị năng lượng mặt trời không còn khả năng xuất khẩu sang Mỹ, và chính phủ muốn các công ty bán chúng cho các công ty năng lượng mặt trời địa phương.
Một thách thức đối với Malaysia là họ vẫn cần ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Trung Quốc hỗ trợ. Hơn 75% tấm pin mặt trời mà Malaysia sử dụng trong nước được nhập khẩu từ Trung Quốc, nơi giá rẻ hơn nhiều nhờ các chính sách công nghiệp khuyến khích xuất khẩu của Bắc Kinh.
Về lâu dài, Malaysia muốn các công ty Trung Quốc khởi động lại các nhà máy đang đóng cửa để sản xuất tấm pin mặt trời cho thị trường nội địa.
Theo New York Times