Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là ChatGPT, từ năm 2022 đang làm thay đổi cơ bản thị trường lao động, khiến sinh viên mới tốt nghiệp phải đối mặt với những thách thức chưa từng có khi tìm kiếm việc làm.
Sinh viên chụp ảnh trong lễ tốt nghiệp của Đại học Harvard (Mỹ) năm 2024 - Ảnh: Harvard Law School
Các nghiên cứu gần đây cho thấy thực tế đáng lo ngại: tỉ lệ AI viết lại bản đồ việc làm - chọn ngành cần có chiến lượcĐỌC NGAY
AI hiện tại đã có khả năng xử lý hầu hết công việc cấp thấp, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí thay vì phải trả lương và đào tạo một "tờ giấy trắng". Để được tuyển dụng, sinh viên mới ra trường giờ đây cần đáp ứng những công việc mà AI chưa thay thế được và phải chứng minh giá trị bản thân.
Tình trạng này tạo ra "nghịch lý kinh nghiệm" khi các công ty yêu cầu nhân sự trẻ phải có kinh nghiệm từ trước, trong khi các ứng viên mới ra trường lại chật vật tích lũy kinh nghiệm nếu không được trao cơ hội. Nhiều nhà quản lý đồng tình với việc thà sử dụng AI còn hơn tuyển và đào tạo một nhân viên gen Z.
Giới phân tích nhận định việc AI thay thế nhiều vị trí cấp thấp không chỉ là thay đổi về kinh tế hay tối ưu hóa chi phí, mà còn là chuyển biến văn hóa. Nếu trước đây Thung lũng Silicon ca ngợi sức trẻ, sự liều lĩnh và khả năng đổi mới, thì giờ đây các doanh nghiệp lại đặt niềm tin vào những người đã có thành tích cụ thể.
Ông Fawad Bajwa, lãnh đạo toàn cầu về AI tại công ty tư vấn Russell Reynolds Associates, nhận định AI đang tái định hình các công việc cấp thấp bằng cách tự động hóa những nhiệm vụ lặp đi lặp lại. Thay vì làm các công việc đơn giản như viết email, sắp xếp lịch họp hay soạn văn bản, nhân sự trẻ giờ đây phải chuyển sang rà soát và đánh giá kết quả do AI tạo ra bằng tư duy con người, theo kênh CNBC.
Do đó con đường xây dựng sự nghiệp cho những nhân viên mới bước chân vào thị trường lao động đòi hỏi nhiều nỗ lực, sáng tạo và chủ động hơn bao giờ hết. Việc sở hữu tấm bằng đại học danh giá giờ đây chỉ là điều kiện cần. Sinh viên cần hiểu rõ và làm chủ AI để xây dựng chiến lược phát triển bản thân, thay vì để công cụ này cản trở sự nghiệp.
Tận dụng thế mạnh con người
Thị trường lao động bị AI thay đổi không đồng nghĩa với việc con người mất đi cơ hội tỏa sáng. Thay vì cạnh tranh trực tiếp với những thế mạnh của AI, người lao động có thể tận dụng những điểm yếu của công cụ này để tạo lợi thế khi tìm việc.
Trau dồi óc phán đoán, kỹ năng giao tiếp và tố chất lãnh đạo chính là những yếu tố không thể tự động hóa bằng công nghệ. Đây là con đường để sinh viên mới ra trường có thể khẳng định giá trị bản thân trong thời đại AI.
"Nếu AI là một phần không thể thiếu của tương lai, thì chúng ta cần đảm bảo rằng ý kiến cá nhân, khả năng cố vấn và năng lực chuyên môn vẫn phải giữ vai trò cốt lõi trong lực lượng lao động", nhà phân tích công nghệ người Singapore Darwin Gosal nhấn mạnh.
Sinh viên ứng dụng AI xây dựng hồ sơ tìm việc làm
Sinh viên được hướng dẫn sử dụng các công cụ AI để viết và thiết kế hồ sơ tìm việc chuyên nghiệp.
AI viết lại bản đồ việc làm - chọn ngành cần có chiến lượcĐỌC NGAY
Sinh viên ứng dụng AI xây dựng hồ sơ tìm việc làm