Bộ Y tế đề xuất hỗ trợ tiền mặt hoặc hiện vật gia đình sinh 2 con gái

Đây là nội dung trong dự thảo Luật Dân số Bộ Y tế đang xây dựng. Dự kiến dự thảo sẽ được Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại kỳ họp thứ 10 diễn ra vào tháng 10.

Mức sinh tại Việt Nam giảm sâu

Từ năm 2006 đến năm 2021, Việt Nam đã đạt và duy trì mức sinh thay thế; duy trì mức độ gia tăng dân số phù hợp. Quy mô dân số năm 2024 đạt hơn 101 triệu người. Tuổi thọ bình quân người dân ngày càng được nâng cao và đạt mức 74,7 tuổi năm 2024.

Tuy nhiên, Việt Nam đang đối mặt với những khó khăn, thách thức như mức sinh giảm sâu và già hóa dân số nhanh (là một trong những nước có tốc độ già hoá nhanh do mức sinh thấp).

Bộ Y tế đề xuất chính sách ưu đãi tài chính với gia đình sinh con một bề, có 2 con gái (Ảnh minh họa: H.K).

Kết quả điều tra biến động dân số cho thấy, mức sinh năm 2022 là 2,01 con/phụ nữ giảm xuống 1,96 con/phụ nữ năm 2023 và 1,91 con/phụ nữ năm 2024.

Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh chưa được cải thiện, tỷ số giới tính khi sinh luôn ở mức cao. Cụ thể, tỷ số giới tính khi sinh năm 2009 là 110,5 bé trai/100 bé gái; năm 2019 là 111,5 bé trai/100 bé gái và năm 2024 là 111,4 bé trai/100 bé gái.

Tình trạng mang thai và sinh con ở phụ nữ tuổi chưa thành niên có xu hướng tăng. Tầm vóc, thể lực, chất lượng cuộc sống người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn hạn chế so với vùng thành thị, đồng bằng...

Đề xuất nhiều chính sách giảm tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh

Vì thế, Bộ Y tế đang tập trung xây dựng Luật Dân số và Chương trình mục tiêu chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035. Mục tiêu bảo đảm an sinh, sức khỏe, bình đẳng cho mọi người dân với nguyên tắc lấy con người là trung tâm, là mục tiêu của sự phát triển bền vững của đất nước.

Trong dự thảo, Bộ Y tế đề xuất nhiều chính sách trong đó tập trung vào một số nội dung như ưu đãi nghỉ thai sản; hỗ trợ bằng tiền mặt hoặc hiện vật khi sinh con; hỗ trợ cho phụ nữ mang thai, sinh con khi sàng lọc trước sinh và sơ sinh…

Đồng thời, có ưu đãi tài chính hỗ trợ bằng tiền mặt hoặc hiện vật cho gia đình sinh con một bề, có hai con gái; quy định các biện pháp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh phù hợp với mỗi địa phương và cả nước.

Dự thảo cũng tập trung quy định các biện pháp, chính sách hỗ trợ khác để thực hiện việc duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; thích ứng với già hoá dân số và nâng cao chất lượng dân số.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan (Ảnh: BTC).

Phát biểu tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Dân số thế giới (ngày 11/7), Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, cho biết, Pháp lệnh Dân số sửa đổi năm 2025 vừa được thông qua. Trong đó, quyền tự quyết về sinh sản của cá nhân và cặp vợ chồng được tôn trọng, phù hợp với sức khỏe, điều kiện và hoàn toàn tự nguyện.

Bộ trưởng cũng đề nghị các ban, bộ, ngành UBND các tỉnh, thành tiếp tục quan tâm lãnh đạo, phân bổ ngân sách cho công tác dân số.