Luật có nhưng vẫn chưa thực hiện
Viện kinh tế Tài nguyên và Môi trường vừa có văn bản gửi UBND TPHCM góp ý và hiến kế trong cải cách hành chính về bỏ giấy phép xây dựng thay cho đăng ký xây dựng. Theo đó, Viện kinh tế Tài nguyên và Môi trường cho rằng, Sở Xây dựng TPHCM đề xuất khu vực có 1/500 được miễn giấy phép xây dựng là không cần thiết.
Bởi thực tế từ trước tới nay (từ năm 2003 - 2025), TPHCM cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ căn cứ vào quản lý kiến trúc đô thị như quyết định 56/2021 chứ không phải quy hoạch 1/500 hay 1/2000 được duyệt. Hơn thế nữa, khu vực dân cư có quy hoạch 1/500 được phê duyệt thì Luật Xây dựng đã cho phép miễn giấy phép xây dựng.
Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, chúng ta đã không thực hiện đồng bộ việc miễn giấy phép xây dựng cho người dân. Nay, Sở Xây dựng TPHCM đề xuất miễn giấy phép theo công văn 4440 ngày 29/6 là không cần thiết vì luật đã quy định miễn giấy phép.
Do đó, Viện kinh tế Tài nguyên và Môi trường xin góp ý và kiến nghị Chủ tịch UBND TPHCM chỉ đạo cơ quan cấp sở tuân thủ và tham mưu trên cơ sở pháp luật quy định.
Vì quy hoạch 1/2000 hay 1/5000 đều có thể bỏ giấy phép xây dựng thay cho đăng ký xây dựng mà không làm trái quy định của pháp luật về xây dựng. Trừ trường hợp các công trình liên quan đến an ninh quốc phòng, công trình dự án đặc biệt và tôn giáo.
Quy hoạch 1/2000 hay 1/5000 đều có thể bỏ giấy phép xây dựng thay cho đăng ký xây dựng mà không làm trái quy định của pháp luật. Ảnh: Phạm Nguyễn.
Việc đề xuất miễn cấp phép xây dựng khu vực có tỷ lệ 1/500 không phải là tư duy đổi mới sáng tạo vì luật đã quy định từ trước. Do đó cần nghiên cứu nhanh việc bỏ giấy phép xây dựng thay cho đăng ký xây dựng để cho chính quyền phường xã thực hiện dựa trên cơ sở của quyết định 56/2021 về quản lý kiến trúc xây dựng .
Đề xuất tăng chiều cao công trình
Đồng thời, Viện kinh tế Tài nguyên và Môi trường kiến nghị xem xét điều chỉnh tăng chiều cao công trình xây dựng ít nhất thêm một tầng đối với các thửa đất có chiều rộng thực tế hơn 5,5 m và chiều dài công trình tối thiểu là 12 m trong quy định tại quyết định 56/2021. Điều này nhằm mục đích tăng tỷ lệ sử dụng đất xây dựng trong bối cảnh đô thị hóa tăng thêm hạ tầng giao thông trong 5 năm qua, không gây áp lực về lưu thông trong khu đô thị.
Trước đó, Sở Xây dựng trình UBND TPHCM đề xuất cắt giảm thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ tại khu vực đã có quy hoạch 1/500 được duyệt hoặc chấp thuận phù hợp quy định.
Theo đó, qua đợt rà soát bước đầu, TPHCM hiện có 356 dự án nhà ở thấp tầng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt hoặc thỏa thuận quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, với tổng cộng khoảng 55.000 căn nhà.
Trong đó, có 112 dự án đủ điều kiện được miễn giấy phép xây dựng theo quy định hiện hành. Cụ thể, Thủ Đức có 41 dự án, huyện Nhà Bè 33 dự án, Bình Chánh 17 dự án, quận 7 có 10 dự án, Hóc Môn có 4 dự án, quận 12 có 3 dự án, quận 6 có 3 dự án và huyện Cần Giờ có 1 dự án.
Các dự án này đã có đầy đủ chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc tại quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết hoặc quy hoạch tổng mặt bằng tỷ lệ 1/500, phương án kiến trúc được chấp thuận và các pháp lý liên quan. Đồng thời, mẫu nhà cũng đã được phê duyệt và quản lý theo quy định.
Từ đó, Sở Xây dựng đề xuất UBND TPHCM giao đơn vị chức năng triển khai giai đoạn một của kế hoạch cắt giảm thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ nằm trong các khu vực có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500.
Từ sau ngày 1/7, Sở Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp UBND phường, xã rà soát, công bố bổ sung danh sách các dự án đủ điều kiện miễn cấp phép trên địa bàn TPHCM. Đồng thời, đề xuất UBND TPHCM có văn bản báo cáo Thủ tướng và Bộ Xây dựng cho phép thí điểm chính sách “Miễn giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ quy mô dưới 7 tầng trong khu vực có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc thiết kế đô thị đã được phê duyệt”.