50 năm kỳ thi tốt nghiệp THPT - Kỳ 1: Kỳ thi đầu tiên ở miền Nam sau thống nhất
Từ ngày đất nước thống nhất đến nay, kỳ thi tốt nghiệp THPT đã có nhiều lần thay đổi về tên gọi, hình thức, mục đích thi, cách thức tổ chức, nội dung đề thi.
Nha Khảo thí trước đây, nay là Trường Cán bộ quản lý giáo dục TP.HCM, là nơi các giáo viên hai miền Nam - Bắc phối hợp biên soạn đề thi tốt nghiệp phổ thông năm 1975 - Ảnh: MINH GIẢNG
Từ kỳ thi tốt nghiệp riêng cho hai miền Nam - Bắc đến kỳ thi thống nhất cả nước, từ bốn đến sáu môn thi, từ chỗ chỉ xét tốt nghiệp đến kết hợp để
Bằng tốt nghiệp phổ thông cấp cho thí sinh trúng tuyển kỳ thi ngày 20-9-1975 - Ảnh: MINH GIẢNG
Lần đầu tiên
Trước ngày 30-4-1975, ông Nguyễn Văn Ngai - nguyên phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM - là giáo viên toán tại Trường trung học Nhất Linh, hiện là Trường THPT Nguyễn Hữu Cầu (Hóc Môn, TP.HCM).
Trong giai đoạn quân quản sau ngày thống nhất, ông Ngai là trưởng ban điều hành lâm thời Trường trung học Nhất Linh. Ông nhớ sau ngày 30-4-1975, hoạt động giáo dục có bị gián đoạn nhưng không nhiều. Học sinh trở lại trường và được tổ chức ôn tập cho việc thi cuối khóa bởi khi đó đã học tương đối xong chương trình cũ. "Học sinh khi đó cũng lo lắng vì không biết khi nào được thi" - ông Ngai kể.
Sau nhiều tháng chờ đợi, kỳ thi tốt nghiệp năm 1975 được tổ chức ngày 20-9, trễ hơn ba tháng so với lịch thi của chế độ cũ. Không còn kỳ thi tú tài phổ thông, tên gọi kỳ thi là tốt nghiệp phổ thông. Hình thức thi tự luận toàn bộ. Thí sinh trúng tuyển được cấp bằng tốt nghiệp phổ thông.
Theo ông Ngai, kỳ thi cũng được tổ chức nghiêm túc, đảm bảo kiểm tra kiến thức học sinh đã học. Cấu trúc kỳ thi vẫn tương đối giữ nguyên như thời kỳ trước giải phóng. Các môn thi gồm: văn, ngoại ngữ (Pháp hoặc Anh), toán, khoa học (lý, hóa, sinh tùy ban) và sử - địa. Nội dung thi vẫn bám sát chương trình của hệ thống giáo dục cũ, chưa có thay đổi lớn vì thời gian quá gấp để cải tổ chương trình.
Thành tích biểu thể hiện các môn học của học sinh lớp 12 năm 1975 tại miền Nam - Ảnh: MINH GIẢNG
"Kỳ thi diễn ra trong một ngày, nghiêm túc lắm. Vào phòng thi có phần hơi lo lắng vì trước đây chuẩn bị thi trắc nghiệm nhưng giờ thi tự luận. Tuy nhiên đề thi rất dễ so với những kiến thức mà chúng tôi được học" - ông Nghĩa nhớ lại.
Kỳ thi tổ chức vào tháng 9-1975 nhưng đến tháng 3-1976 thí sinh trúng tuyển mới được cấp bằng tốt nghiệp phổ thông. Bằng tốt nghiệp do Bộ Giáo dục và Thanh niên Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam Việt Nam cấp, bộ trưởng Nguyễn Văn Kiết ký bằng.
Sau kỳ thi tốt nghiệp năm 1975, hai miền Nam - Bắc vẫn tổ chức kỳ thi riêng biệt với nội dung thi, ngày thi khác nhau. Nhiều năm sau ngày đất nước thống nhất, kỳ thi tốt nghiệp phổ thông mới được thống nhất toàn quốc.
Chúng tôi tìm những người ra đề kỳ thi tốt nghiệp phổ thông năm đó. Ông Ngô Ngọc Bửu năm nay 92 tuổi, những ký ức về việc ra đề thi năm 1975 đôi khi ngắt quãng nhưng những điều mấu chốt ông vẫn nhớ.
"Bộ giao cho một nhóm người phụ trách ra đề thi. Mỗi người tự tổ chức nhóm giáo viên ra đề và tự chịu trách nhiệm, bộ không duyệt đề thi nên cũng rất lo lắng. Chương trình giáo dục trong Nam và ngoài Bắc khi đó khác nhau nên đề thi làm sao phải phù hợp với kiến thức học sinh được học, vừa phải lồng ghép được nội dung giáo dục miền Bắc.
Mỗi trưởng nhóm thường chọn một số giáo viên ở miền Nam cùng ra đề thi. Trưởng nhóm người miền Bắc phải tham khảo sách giáo khoa trong này, bàn bạc với giáo viên miền Nam để thống nhất nội dung đề thi. Riêng môn tiếng Anh do một giáo viên miền Nam làm trưởng nhóm" - ông Bửu nhớ lại. Nhóm ra đề thi tập trung tại Nha Khảo thí số 7 đường Nguyễn Bỉnh Khiêm (nay là Trường Cán bộ quản lý giáo dục TP.HCM) để thảo luận và ra đề.
*********************
"Chúng tôi phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước bộ về đề thi. Cũng may năm đó kỳ thi được tổ chức tốt, không có vấn đề gì về đề thi" - ông Bửu nhớ lại.
>> Kỳ tới: Kỳ thi thống nhất đầu tiên
Hơn 1,16 triệu thí sinh bước vào kỳ thi tốt nghiệp đặc biệt