Căn bệnh 40% bác sĩ ngại đề cập, bệnh nhân thấy xấu hổ khi được hỏi

Tại buổi công bố báo cáo nghiên cứu về nhận thức, thái độ, hành vi và rào cản trong điều trị béo phì tại Việt Nam, vừa diễn ra ở TPHCM, các chuyên gia cho biết, Việt Nam đang có tỷ lệ thừa cân và béo phì tăng 38%, nằm trong danh sách các quốc gia có tỷ lệ béo phì tăng nhanh nhất Đông Nam Á.

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ thừa cân và béo phì của trẻ em trong độ tuổi đi học (5–19 tuổi) đã tăng gấp đôi trong một thập kỷ (từ 8,5% năm 2010 lên 19% năm 2020). Trong đó, tỷ lệ béo phì ở khu vực thành thị đạt 26,8%, cao hơn đáng kể so với hơn 18% tại khu vực nông thôn.

Đáng chú ý, tỷ lệ béo phì ở thanh thiếu niên tại TPHCM đã vượt mốc 50%, và ở Hà Nội là trên 41%.

Tỷ lệ béo phì ở thanh thiếu niên tại Việt Nam tăng cao (Ảnh minh họa: AI).

Cuối tháng 4, nghiên cứu ACTION-Vietnam đã được công bố trên Tạp chí của Liên đoàn Nội tiết Đông Nam Á.

Nghiên cứu được thực hiện theo hình thức khảo sát trực tuyến ẩn danh, với sự tham gia của 1.000 người béo phì và 200 chuyên gia y tế, cung cấp thông tin quan trọng trong việc quản lý béo phì hiệu quả tại Việt Nam.

Phó giáo sư Nguyễn Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Phẫu thuật Tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đồng tác giả nghiên cứu ACTION-Vietnam chia sẻ, dù béo phì đã được công nhận là bệnh lý mạn tính, nhưng tại Việt Nam, nhận thức này chưa được phản ánh đầy đủ trong nghiên cứu và điều trị.

Hệ quả là sự giao tiếp giữa bác sĩ và người bệnh còn tồn tại khoảng cách rõ rệt, khi 40% bác sĩ ngần ngại đề cập đến vấn đề cân nặng, và gần 50% người bệnh cảm thấy xấu hổ khi được hỏi. Chính rào cản tâm lý này đang ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị.

Người mắc bệnh béo phì cũng thường phải trải qua nhiều thách thức trong quá trình kiểm soát cân nặng, từ việc thử nghiệm nhiều phương pháp như ăn kiêng, luyện tập thể dục cho đến các biện pháp điều trị y khoa.

Tuy nhiên, không ít người trong số họ còn phải đối diện với sự kỳ thị xã hội. Đây là yếu tố ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần, khả năng hình thành các mối quan hệ, duy trì việc làm và đạt được thành công trong cuộc sống.

Bác sĩ Georgia Rigas chia sẻ về cách quản lý bệnh béo phì (Ảnh: Hoàng Lê).

Bác sĩ Georgia Rigas, Giảng viên Đại học New South Wales (Úc) - người có 25 năm kinh nghiệm lâm sàng về điều trị béo phì - nhận định việc quản lý béo phì nên tập trung vào cải thiện chất lượng cuộc sống tổng thể và giảm thiểu các biến chứng sức khỏe cho người bệnh.

Cụ thể, cần thay đổi cách nhìn, chuyển từ “giảm cân” hướng tới “tăng cường sức khỏe”, bằng cách giảm các bệnh đi kèm, phục hồi, tăng cường chức năng thể chất và cải thiện chất lượng cuộc sống nói chung.

Các chuyên gia kêu gọi ngành y tế, giới truyền thông, nhà hoạch định chính sách và cộng đồng nhìn nhận béo phì như một căn bệnh mạn tính phức tạp - một thách thức đòi hỏi sự đồng cảm, tiếp cận khoa học và phối hợp giải pháp toàn diện.