5 dấu hiệu cảnh báo sớm nhất gan bị tổn thương, bạn chớ bỏ qua

Gan, cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể, chịu trách nhiệm cho rất nhiều chức năng. Gan điều hòa quá trình đông máu, loại bỏ các độc tố như rượu khỏi máu, hỗ trợ sản xuất mật và nhiều chức năng khác.

Theo Tiến sĩ Douglas Weine, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa tại Trung tâm Y tế Hackensack Meridian, bệnh gan là một thuật ngữ rất rộng bao gồm nhiều tình trạng khác nhau làm suy yếu chức năng gan bình thường. Các tình trạng về gan bao gồm bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, viêm gan, thậm chí là ung thư.

Phó giáo sư - Tiến sĩ Bubu Banini, bác sĩ chuyên khoa gan, tại Trường Y Yale, cho biết: "Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh gan thường không xuất hiện cho đến khi gan bị tổn thương đáng kể".

Bệnh gan đôi khi có thể diễn tiến âm thầm mà nhiều người không hay (Ảnh minh họa: Istock).

Dấu hiệu cảnh báo gan bị tổn thương

Những triệu chứng cảnh báo bệnh gan có thể xuất hiện ngay lập tức, nhưng đôi khi nó có thể diễn tiến âm thầm. Vậy, làm sao bạn biết được khi nào gan của mình có vấn đề? Dưới đây là 5 dấu hiệu cảnh báo phổ biến nhất của bệnh gan theo The Huffpost:

- Vàng da hoặc mắt

TS Banini cho biết: "Một dấu hiệu tinh tế của bệnh gan là vàng lòng trắng mắt hoặc da, được gọi là vàng da".

Điều này xảy ra khi có quá nhiều bilirubin, một sắc tố được tạo ra trong quá trình phân hủy tự nhiên của các tế bào hồng cầu trong cơ thể. Bilirubin thường được gan xử lý và loại bỏ khỏi cơ thể, nhưng quá nhiều có thể gây vàng da và chỉ ra các vấn đề về gan.

Mặc dù nồng độ bilirubin cao không phải lúc nào cũng là vấn đề lớn đối với người lớn, nhưng vấn đề tiềm ẩn gây ra nó có thể là vấn đề. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu vàng da nào ở da hoặc mắt.

- Nước tiểu sẫm màu ngay cả khi bạn đã uống đủ nước

Nước tiểu sẫm màu thường không đáng lo ngại đối với mọi người. Thông thường, đó là dấu hiệu cho thấy bạn cần uống thêm nước.

Nhưng theo TS Weine, những người mắc bệnh gan cũng thường đi tiểu sẫm màu. Điều này là do sự tích tụ bilirubin, có thể làm nước tiểu chuyển sang màu cam sẫm, nâu hoặc hổ phách. Nếu bạn uống nước bình thường và vẫn nhận thấy vấn đề về màu nước tiểu, thì đó có thể là dấu hiệu cho thấy có vấn đề khác đang xảy ra.

- Lú lẫn

Thỉnh thoảng chúng ta đều quên mọi thứ, nhưng không nên bỏ qua những thay đổi lớn về trạng thái tinh thần. Chúng có thể là dấu hiệu của các vấn đề về gan hoặc một số vấn đề tiềm ẩn khác. Nếu bạn bị lú lẫn hoặc các vấn đề thay đổi tâm trí khác, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ ngay lập tức.

TS Banini cho biết: "Một người khỏe mạnh vẫn có thể bị suy gan cấp tính, biểu hiện là những thay đổi về trạng thái tinh thần hoặc tính cách như mất phương hướng, lú lẫn hoặc buồn ngủ".

- Phù nề ở chân, mắt cá chân hoặc bụng

Theo Mayo Clinic, xơ gan làm chậm lưu lượng máu qua gan và làm tăng áp lực trong tĩnh mạch đưa máu qua cơ quan này. Áp lực trong tĩnh mạch cửa có thể khiến chất lỏng tích tụ ở chân (gây phù nề) và ở bụng (gây cổ trướng). Phù nề và cổ trướng cũng có thể xảy ra nếu gan không thể tạo ra đủ một số protein máu nhất định, chẳng hạn như albumin.

- Dễ bầm tím và chảy máu

Theo TS Weine, những người bị tổn thương gan có thể dễ bị bầm tím hoặc chảy máu khi bị thương. Điều này xảy ra vì gan sản xuất ra các protein mà máu cần để đông lại, vì vậy khi gan không hoạt động tốt, bạn dễ bị chảy máu.

Các vấn đề về gan không phải là điều có thể bỏ qua. Sử dụng rượu nặng hoặc vừa phải, bệnh tiểu đường type 2, sử dụng chung kim tiêm, tiếp xúc với chất độc hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh gan đều là những yếu tố nguy cơ gây tổn thương gan.

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh gan

- Phơi nhiễm độc tố

Theo Thạc sĩ.BSCK II Phan Thị Minh Hương, bác sĩ nội tiêu hóa, khoa Khám bệnh & Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng, trong khi gan chịu trách nhiệm làm sạch chất độc trong cơ thể ra khỏi máu, việc tiếp xúc quá nhiều với chất độc vẫn có thể gây hại vì vượt quá khả năng đào thải của gan.

Độc tố có thể đến từ mọi nguồn phơi nhiễm trong cuộc sống hằng ngày của mỗi người, ngay cả nguồn thực phẩm tiêu thụ. Vì thế, bạn cần chú ý rửa trái cây và rau quả trước khi chế biến để đảm bảo cơ thể không vô tình tiêu thụ quá mức các chất bảo vệ thực vật, bao gồm cả thuốc trừ sâu.

- Các loại thuốc, thực phẩm chức năng không rõ ràng

Không phải tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức năng, dù được dán nhãn là "nguồn gốc tự nhiên" hay "thảo dược", đều có nghĩa là hoàn toàn tốt với cơ thể con người.

Trong thực tế, có nhiều loại thảo mộc và chất bổ sung đã có thấy có mối liên quan đến khả năng gây tổn thương gan. Thậm chí, trên một cơ địa đã có bệnh gan, các loại thuốc bổ sung tự ý này nhằm mục đích bổ gan có thể càng khiến tổn thương gan thêm nặng nề hơn.

- Tiêu thụ quá nhiều rượu

Gan nhiễm mỡ do rượu, gây viêm gan (viêm gan do rượu), cuối cùng để lại sẹo (xơ gan) và thậm chí là ung thư gan là một quá trình bắt đầu với sự tiêu thụ kéo dài ít nhất 4 ly mỗi ngày đối với nam giới và 2 ly đối với phụ nữ.

Cho đến khi người bệnh phát hiện thấy xuất hiện các triệu chứng bên ngoài thì lá gan đã thực sự bị tổn thương, không thể sửa chữa và hồi phục được như ban đầu.

Tuy nhiên, một điều còn có thể cứu vãn được là nếu ngừng uống rượu bia ở giai đoạn gan nhiễm mỡ thì gan có thể tự hồi phục về gần bình thường.

- Mắc chứng rối loạn chuyển hóa

Hội chứng rối loạn chuyển hóa, như béo phì, đái tháo đường, nồng độ cholesterol cao, có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, cũng có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan.

- Tiền sử có bệnh gan

Cho dù bản thân hoặc một thành viên trong gia đình từng bị bệnh gan, một người vẫn có thể dễ bị các bệnh lý về gan hơn so với dân số chung. Ví dụ, viêm gan B hoặc C và bệnh ứ sắt là những yếu tố nguy cơ gây ung thư gan.

Nếu người thân từng mắc bệnh gan di truyền, như bệnh ứ sắt, bệnh Wilson hoặc thiếu alpha-1-antitrypsin, người bệnh cần chú ý đến các triệu chứng sớm và tích cực tránh các yếu tố có thể gây hại cho gan như uống rượu.