Trong tháng 7/2025, TPHCM ghi nhận số ca mắc sốt xuất huyết Dengue gia tăng và tiềm ẩn nguy cơ bùng phát trên diện rộng.
Tính đến hết tuần 29, toàn Thành phố đã ghi nhận 16.847 ca mắc, tăng hơn 168,8% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó có 10 ca tử vong. Số ca mắc tăng, dẫn đến số ca nặng gia tăng, gây áp lực lên hệ thống điều trị và đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với công tác phòng, chống dịch tại cộng đồng.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hồi 2022, thế giới có khoảng 3 tỷ người đang sống ở các quốc gia lưu hành bệnh sốt xuất huyết với hơn 50-100 triệu ca sốt xuất huyết mỗi năm.
Một bệnh nhân đang điều trị sốt xuất huyết tại khoa Nhiễm D, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM (Ảnh: Diệu Linh).
Sốt xuất huyết là một căn bệnh nguy hiểm, diễn tiến bất thường, nhưng nhiều người vẫn hiểu sai về cách lây lan, diễn tiến và biện pháp phòng ngừa.
Những quan niệm sai lầm dưới đây không chỉ khiến người dân chủ quan mà còn làm gia tăng nguy cơ bùng phát dịch.
Sốt xuất huyết chỉ bị 1 lần trong đời
Theo các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM), virus Dengue gây sốt xuất huyết có 4 chủng khác nhau. Mỗi lần mắc bệnh, cơ thể chỉ tạo miễn dịch với tuýp virus đó, nên nguy cơ mắc do các tuýp còn lại vẫn tồn tại. Do đó, mỗi người có thể bị sốt xuất huyết tới 4 lần trong đời.
Đồng thời, nguy cơ biến chứng nặng thường tăng cao từ lần thứ hai mắc bệnh trở đi.
Hết sốt là hết bệnh
Theo bác sĩ chuyên khoa II Phan Vĩnh Thọ, Trưởng khoa Nhiễm D, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM, sốt xuất huyết là căn bệnh có diễn tiến động, khó lường, có thể tiến triển xấu chỉ trong vài giờ.
Bệnh có 3 giai đoạn, kéo dài khoảng 10 ngày, trong đó, sốt cao chỉ là triệu chứng đầu tiên khi mắc sốt xuất huyết, xảy ra trong khoảng 3 ngày đầu tiên sau khi phát bệnh.
Giai đoạn 2 kéo dài khoảng 3-4 ngày tiếp theo đó, là giai đoạn nguy hiểm nhất, vì lúc này, người bệnh đã hết sốt, dễ chủ quan, không theo dõi bệnh.
Tuy nhiên, khi ở giai đoạn 2, bệnh nhân sốt xuất huyết thường dễ trở nặng sau khi hết sốt. Một số dấu hiệu cảnh báo mọi người cần lưu ý là hết sốt nhưng mệt mỏi hơn, li bì, tay chân lạnh ngắt (dấu hiệu của sốc); chảy máu bất thường (chảy máu răng, chảy máu cam, đi ngoài phân đen); nôn ói nhiều; đau bụng dữ dội, đặc biệt là đau vùng gan (hạ sườn phải).
Nếu không theo dõi bệnh, bỏ lỡ các dấu hiệu nặng, bệnh nhân có thể gặp các biến chứng dẫn đến suy đa tạng, bội nhiễm, thậm chí tử vong.
Giai đoạn 3 là giai đoạn hồi phục. Lúc này, người bệnh cần được chăm sóc đúng cách để nhanh chóng phục hồi sức khỏe.
Do đó, khi mắc sốt xuất huyết, các bác sĩ khuyến cáo, người bệnh tuyệt đối không được chủ quan trước những dấu hiệu hết sốt, giảm nhiệt độ nhanh vì bệnh có thể chuyển nặng ngay sau đó. Người có dấu hiệu cảnh báo cần được nhập viện để bác sĩ theo dõi và có cách xử trí kịp thời.
Người bệnh sốt xuất huyết uống thuốc hạ sốt nào cũng được
Theo bác sĩ Phan Vĩnh Thọ, người bệnh sốt xuất huyết chỉ dùng paracetamol khi sốt trên 38,5 độ C, đúng liều lượng theo chỉ định bác sĩ, tránh các loại thuốc hạ sốt ibuprofen hoặc aspirin vì tăng nguy cơ xuất huyết.
"Người bệnh sốt xuất huyết có nguy cơ gặp phải các biến chứng xuất huyết như chảy máu chân răng, chảy máu cam, xuất huyết tiêu hóa (nôn ra máu, đi ngoài ra máu).
Việc sử dụng aspirin và ibuprofen trong trường hợp này có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn", bác sĩ Thọ nhấn mạnh.
Các thuốc này thuộc nhóm thuốc chống viêm không steroid, có tác dụng chống đông máu, làm loãng máu và ức chế kết tập tiểu cầu, gây khó cầm máu khi bị xuất huyết - một triệu chứng thường gặp của sốt xuất huyết nặng.
Ngoài ra, người bệnh nên có chế độ dinh dưỡng hợp lý với các loại thức ăn nhẹ, dễ tiêu, tránh thực phẩm màu đỏ, nâu, hoặc sẫm (như tiết canh, chocolate) để bác sĩ không nhầm lẫn với triệu chứng nôn ra máu.
Bệnh nhân nên uống nhiều nước để bù dịch, không tự ý truyền dịch ngoài chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, tránh tiêm bắp vì có thể gây xuất huyết lan rộng, đặc biệt khi có rối loạn đông máu.
Sốt xuất huyết không lây nhiễm giữa người với người nên không cần lo
Theo các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, dù sốt xuất huyết không lây trực tiếp từ người sang người, nguy cơ lây lan sốt xuất huyết giữa các thành viên trong gia đình là rất cao. Nếu có người trong nhà bị sốt xuất huyết, muỗi vằn có thể đốt người đó, mang virus và truyền bệnh cho những người khác trong gia đình.
Bên cạnh đó, muỗi vằn không chỉ sống ở ao tù nước đọng mà vẫn có thể sống tại những khu vực có nước sạch để lâu ngày hoặc trên nhà cao tầng, trong những góc ẩm, tối trong nhà.
Do đó, để phòng sốt xuất huyết hiệu quả, người dân cần thường xuyên vệ sinh môi trường sống, tránh nước tồn đọng trong mọi vật dụng và quanh không gian sống.
Ngoài ra, để tránh bị muỗi đốt, mọi người có thể mặc quần áo dài tay, thoa kem chống muỗi hoặc ngủ màn kể cả ban ngày.
Đặc biệt, Việt Nam đã có vaccine sốt xuất huyết. Người dân cũng nên tiêm phòng để hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
